Yükleniyor...
Periferik (çevresel) sinirler, omurgamızın içinde yer alan omurilikten çıkarak vücudumuzu ağ gibi saran sinirlerdir. Bu sinirler kaslarda son bularak hareketimizi sağlayan motor sinirlerdir veya duyu organlarında son bularak duyumuz ile ilgili duysal sinirlerdir. Sinir lifine akson; siniri çevreleyen ve iletinin hızlı ve düzgün iletilmesini sağlayan yağlı tabakaya miyelin adı verilir.
Periferik sinirlerin hastalıklar nedeniyle etkilenmesine nöropati denir. Nöropatilerde, el ve ayaklarda güçsüzlük yanı sıra uyuşma, karıncalanma ve yanma gibi belirtiler görülür. Güçsüzlük, motor (hareketle ilgili) sinirlerin, uyuşma ise duyu sinirlerinin etkilenmesinden kaynaklanır. Sinirlerin kendisi (aksonal nöropati ) veya kılıfı (demyelinizan nöropati ) ya da her ikisi birden hastalıktan etkilenmiş olabilir.
Tek bir sinirin etkilenmesi mononöropati adını alırken sinirlerin çoklu halde etkilenmesine polinöropati denilir. Tuzak nöropatileri bir mononöropatidir. Bir tuzak nöropatisi olan “Karpal Tünel Sendromu”nda median sinirin bilekte avuç içinde tendonlar arasından geçerken sıkışmasıyla ortaya çıkar. Özellikle sabaha karşı belirginleşen elin ilk 3 parmağında uyuşma ve karıncalanma ve zamanla elin güçsüzleşmesi görülür. Kadınlarda, obez olanlarda, diyabet hastalarında ve el bileğini fazla kullananlarda daha sık görülür. Polinöropatilerde ayaklarda ve ellerde uyuşma karıncalanma ağrı ve güçsüzlük görülür. Hastalar yürürken ayaklarını kaldıramaz, düşük ayak nedeni ile örneğin halıya takılabilir veya ellerde güçsüzlük nedeni ile düğme ilikleyemez, kavanoz açamaz.
Polinöropatiler edinsel (sonradan oluşan) veya kalıtımsal ( konjenital- doğumsal ) olabilir. Edinsel nedenler içinde bağışıklık sistemi ile ilgili olan Guillain Barre sendromu günler haftalar içinde ortaya çıkar. Ayak ve bacaklarda uyuşmalar ve güçsüzlük giderek kollara yayılır. Solunum, yutma kasları tutulabilir, yoğun bakım ihtiyacı gösterebilir. Nörolojinin acil hastalıkları içindedir. Aylar içinde klinik tablosu oturan kronik formunda (kronik enflamatuvar demiyelinizan polinöropati ,CIDP)de simetrik kol ve bacaklarda uyuşma güçsüzlük ve tendon reflekslerinde azalma veya kayıp görülür. Her iki hastalıkta miyelin kılıfı etkilenmiştir ve bağışıklık yanıtlarını düzenleyici tedaviler etkilidir. Metabolik (örneğin B12 eksikliğine bağlı, diyabetik polinöropati) ve damar duvarı iltihabına (vaskülit) bağlı polinöropatiler diğer edinsel polinöropatileden sadece birkaçıdır.
Nöropatilerde EMG önemli bir laboratuvar incelemedir. Sinirin etkilenip etkilenmediği, hangi sinirlerin tutulduğu, aksonal veya demyelinizan tutulum olup olmadığı anlaşılır.
Genetik polinöropatiler genellikle çocukluk ve gençlik yaşlarında başlar ve yavaş ilerler. Ailede benzer bir hasta olup olmadığı sorgulanır. Herediter duysal-motor polinöropati (Charcot Marie Tooth Hastalığı)nın farklı genetik geçişleri olabilir. Ayak tabanları aşırı çukur, bacakların ince olması tipiktir. Özellikle yürüme güçlüğü ile başlar. EMG yanısıra genetik incelemeler gereklidir. Genetik hastalıkların içinde bugün ailevi amiloid nöropati tedavi yaklaşımı olan bir hastalıktır.